Decentralisatie en territoriale collectiviteiten

Maar wat betekent dat?

Decentralisatie is een proces van organisatie van de eenheidsstaat dat bestaat in het overdragen van administratieve bevoegdheden van de Staat aan lokale entiteiten (of collectiviteiten). In Frankrijk worden die besturen “collectivités territoriales” (territoriale collectiviteiten) genoemd.

Wat is een territoriale collectiviteit?

Een territoriale collectiviteit (TC) is een stuk grondgebied dat relatief autonoom is ten opzichte van de Staat en eigen bevoegdheden heeft. In Frankrijk zijn er 13 regio's, 101 departementen, meer dan 35.000 gemeenten, 5 overzeese collectiviteiten en ten slotte zijn er nog enkele uitzonderingen zoals de grote metropolen. Het doel van de TC’s bestaat erin de belangen van de bevolking in een bepaald gebied te behartigen. Een raad van verkozenen is verantwoordelijk voor de krachtlijnen en acties van de TC. Deze raden worden door de inwoners gekozen, zodat ze een grotere onafhankelijkheid en vrijheid van handelen kunnen behouden. TC's kunnen belastingen innen en hun begroting vrij beheren: dat wordt financiële autonomie genoemd.  TC's kunnen zichzelf ook in rechte vertegenwoordigen als rechtspersoon en hebben juridische autonomie. De bevoegdheden van de TC’s zijn bij wet vaststelt.

Samengevat: In Frankrijk zijn er drie niveaus van collectiviteiten. Op de eerste plaats, op het dichtstbijzijnde lokale niveau, zijn er de gemeenten. Daarnaast zijn er de departementen en op het hoogste niveau de regio's.  

Wat de bevoegdheden van deze verschillende TC's betreft, is het de Franse wet Loi NOTRe (Nieuwe Territoriale Organisatie van de Republiek) van 2015 die alles heeft hervormd. Sinds deze wet is er geen algemene bevoegdheidsclausule (clause générale de compétence) meer voor de regio's en de departementen. Voor deze twee categorieën TC’s betekent dit dat ze enkel kunnen optreden binnen het kader van de bevoegdheden die de wet hun toekent.