De openbare instellingen voor intergemeentelijke samenwerking

Wat is een openbare instelling voor intergemeentelijke samenwerking (EPCI)?

De term “intercommunale” verwijst naar de verschillende vormen van samenwerking die tussen gemeenten bestaan.

Er zijn twee soorten intercommunales naar gelang van hun doelstellingen.

Op de eerste plaats is er het gezamenlijke beheer van bepaalde lokale openbare diensten, zoals huisvuilophaling, stadsvervoer of de aanleg van lokale voorzieningen, met als doel de kosten beter te verdelen en van schaalvoordelen te profiteren. In dit geval streven de gemeenten naar een vrij flexibele vorm van intergemeentelijke samenwerking, namelijk “associatieve” intergemeentelijke samenwerking. Men spreekt dan van beheerintercommunale.
De andere doelstelling is de collectieve uitvoering van lokale ontwikkelingsprojecten. In dat geval kiezen de gemeenten voor een meer geïntegreerde vorm van samenwerking, namelijk “federatieve” intergemeentelijke samenwerking. Men spreekt dan van projectintercommunale.

Waarvoor dienen intercommunales?

Intercommunales dienen verschillende doelen:

Intercommunales zijn op de eerste plaats een remedie tegen de gemeentelijke versnippering. Bovendien kunnen ze ook beschouwd worden als een instrument voor de rationele organisatie van de gebieden. Frankrijk telt meer dan 34.968 gemeenten, dat is bijna 40% van alle gemeenten in de Europese Unie;
Bij gebrek aan een herindeling van de territoriale kaart brengen de intercommunales versnipperde middelen samen en structureren ze lokale initiatieven;
Intercommunales willen de lokale economische ontwikkeling bevorderen en het beleid inzake ruimtelijke ordening een nieuwe impuls geven.

In de Franse deelregio van de Eurometropool is er de Métropole Européenne de Lille.

De MEL (Métropole Européenne de Lille)

Haar rol

Wat is de MEL?

De Métropole Européenne de Lille (MEL) is een openbare instelling voor intergemeentelijke samenwerking (EPCI). De MEL bestaat uit 95 gemeenten en telt meer dan een miljoen inwoners. Haar grondgebied is zowel landelijk als stedelijk.

De MEL is bevoegd voor enkele essentiële domeinen, zoals vervoer, huisvesting, energie, economie, openbare ruimte en wegen, stadsplanning en stedenbouw, stedelijk beleid, water, riolering, huishoudelijk afval, toegankelijkheid, natuur en leefomgeving, cultuur, sport, toerisme en crematoria.

Haar bevoegdheden

Welke bevoegdheden heeft de MEL? De bevoegdheden van de MEL zijn zowel historisch (wet van 31 december 1966 betreffende de stedelijke gemeenschappen) als zeer recent, voortvloeiend uit de wet van 27 januari 2014 (Loi MAPAM).

De MEL heeft haar diensten georganiseerd rond grote centra die al haar bevoegdheden beheren. Vandaag is de MEL actief binnen 20 essentiële domeinen ten dienste van haar gebruikers. Welke zijn de bevoegdheidsdomeinen van de MEL?

De MEL is bevoegd voor de volgende domeinen:

De inrichting van het grondgebied: masterplan voor ruimtelijke ordening (SDAT), lokaal bestemmingsplan (PLU), commerciële stadsplanning, Ville renouvelée enz.;
Cultuur: ondersteuning van culturele organisaties, aansturing van het netwerk van cultuurfabrieken, conservatoria enz.;
Huishoudelijk afval: ophaling, verwerking en nuttig hergebruik van stedelijk afval via delegatiehouders, sensibilisering voor sortering, recycling en nuttig hergebruik enz.;
Duurzame ontwikkeling: aanneming en uitvoering van de Agenda 21 en het territoriaal klimaat- en energieplan enz.;
Water en waterzuivering: behandeling van afvalwater, opslag van regenwater, productie en distributie van drinkwater enz.;
Economie en werk: ondersteuning van projecten van ondernemingen en excellentiesectoren, ontwikkeling van bedrijvenparken, lokale economische ontwikkeling in samenwerking met de Regio enz.;
Openbare ruimte en wegen: aanleg en onderhoud van gemeenschapswegen, inrichting van stadscentra, parkeerterreinen enz.;
Europa en internationale ontwikkeling/samenwerking: ontwikkeling van de Europese en internationale betrekkingen, enz.;
Wonen en huisvesting: aanleg van reserves voor huisvesting, lokaal huisvestingsprogramma, bestrijding van ongezonde huisvesting, inrichting van onthaalruimten voor reizigers, enz.;
Stedelijk beleid: de MEL, coördinator van het stedelijke beleid op het grondgebied van de MEL en trekker van het Contrat de ville;
Natuur en leefomgeving: aanleg en beheer van natuurlijk en landschappelijk erfgoed via de ENLM, ontwikkeling van het groene en blauwe netwerk enz.;
Sport: promotie van grote evenementen, ondersteuning van topclubs, oprichting en ondersteuning van sportinfrastructuur op het grondgebied enz.;
Toerisme: verzekeren van de samenhang van de acties en van de uitstraling van de MEL, ondersteuning van de ontwikkeling van het zaken- en vrijetijdstoerisme enz.;
Vervoer en mobiliteit: inrichting en beheer van het openbaar vervoer, ontwikkeling van actieve verplaatsingswijzen enz. De exploitatie van het netwerk werd toevertrouwd aan Ilévia (delegatie van diensten);
Toegankelijkheid en personen met een beperking: sensibilisering voor de verschillende vormen van beperkingen, inrichting van het grondgebied om het toegankelijk te maken voor alle gebruikers enz.;
Crematoria: beheer van de crematoria van het grondgebied: Herlies en Wattrelos;
Energie: energiedistributie in de metropool;
Digitale ontwikkeling: toegang voor iedereen tot digitale technologieën;
Jeugdhulpfonds;
Solidariteitsfonds voor huisvesting.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende bevoegdheden van de MEL.

Territoriale en sociale ontwikkeling	Jeugd Plan " Jeunes En Métropole" #JEM, een ambitieuze strategie met focus op de jeugd. Dankzij deze strategie heeft men geleidelijk meer rekening gehouden met jongeren in de verschillende beleidsmaatregelen van de MEL, kon men de bestaande acties en beleidsmaatregelen ter ondersteuning van jongeren in hun autonomie, beter coördineren, maar kon men ook bijkomende acties uitvoeren die het best aan hun behoeften beantwoordden.
	Burgerschap
	Economie en werk Innovatieve sectoren Excellentiepolen Begeleiding van startende ondernemingen Sociale en solidaire economie Handel en ambachten Werkgelegenheid Digitale toepassingen Bedrijvenparken
	Landbouw en voeding Voorbeelden van projecten: Project Moeras- en tuinbouwgebied van Wavrin Samenwerking met de gemeenten om lokale en biologische producten in grootkeukens te promoten Publicatie van het Carnet des producteurs en de bijbehorende applicatie Het "plan bio" van de MEL ter ondersteuning en aanmoediging van de ontwikkeling van de biologische landbouw en sectoren Aanplantingen in agrobosbouw Ondersteuning van de opkomst van boerenmarkten Begeleiding van projecten voor de productie van biomethaan door landbouwers Programma ter bescherming van de lokale bij: "l’abeille noire"
	Digitale inrichting Sinds begin 2011 beheert de MEL de digitale inrichting wat betreft de aanleg van netwerken. Ze volgt de investeringen op die de telecomoperatoren verrichten in de uitrol van vaste breedbandnetwerken (hoofdzakelijk via glasvezel) en mobiele netwerken (via 4G en 5G).
	'Bureau des temps' Het 'Bureau des temps' ontwikkelt het grootstedelijk tijdsbeleid, dat tot doel heeft rekening te houden met de individuele tijd (vrije tijd, gezin enz.) en de collectieve tijd (werk, verplaatsingen enz.) om deze beter op elkaar af te stemmen in het kader van het overheidsbeleid (cultuur, sport, mobiliteit, stadsplanning enz.).
	Preventie van delinquentie De MEL is bevoegd voor de aansturing van de lokale misdaadpreventieprogramma's
Ruimtelijke ordening	Ruimtelijke ordening Inrichtingsoperaties
	Huisvesting Grootschalig programma van sociale en intermediaire huurwoningen (3000/jaar) Bijdrage aan de renovatie van het bestaande woningbestand. Strijd tegen onwaardige huisvesting De MEL heeft het 'Fonds de solidarité Logement' (FSL) overgenomen, dat voorheen werd beheerd door het Departement du Nord De oprichting van het eerste 'organisme de foncier solidaire' in Frankrijk. Het Programme Local de l'Habitat (PLH)
	Stadsplanning Schéma de Cohérence Territoriale (SCOT) Plan local d’urbanisme (PLU)
	Stadsbeleid Alle actoren van het stadsbeleid aansturen (de Staat, de regio, het departement, het CAF, Pôle Emploi) met als doel het overheidsbeleid toe te spitsen op de meest kwetsbare gebieden In deze wijken haar bevoegdheden uitoefenen: economische ontwikkeling, ruimtelijke ordening, huisvesting en mobiliteit
	Transport Het Plan de déplacements urbains (PDU) Nieuwe openbaredienstenconcessie voor stedelijk personenvervoer. De MEL voert een ambitieus mobiliteitsbeleid.
	Zachte verplaatsingswijzen Fiets V’Lille Wandelen Zachte vervoerswijzen en ecomobiliteit op school
Duurzame ontwikkeling	Afval De MEL is verantwoordelijk voor de ophaling, sortering en valorisatie van het huishoudelijk afval, alsook voor het voorkomen van de productie van huishoudelijk en soortgelijk afval. De MEL beschikt over performante voorzieningen hiervoor.
	Energie Openbare elektriciteitsdistributie Openbare gasdistributie Warmtenetten
	Natuur en milieu De MEL voert een ambitieus beleid voor de ontwikkeling van de natuurgebieden.
	Geluidsmeting Strijd tegen geluidsoverlast Strategische geluidskaarten
	Energietransitie De MEL heeft haar territoriaal klimaat-, lucht- en energieplan (PCAET) goedgekeurd om lokaal actie te ondernemen tegen de klimaatverandering en om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen in het kader van verplaatsingen, huisvesting, consumptie, stadsplanning, tertiaire en industriële activiteiten enz.
	Luchtkwaliteit De MEL verleent financiële steun aan het netwerk voor toezicht op de luchtkwaliteit op haar grondgebied. Gratis openbaar vervoer tijdens vervuilingspieken. Naar een lage-emissiezone
Promotie van de regio	Sport De MEL verleent financiële en structurele steun aan 21 topsportclubs. De uitstraling van de MEL verhogen door ondersteuning van ongeveer 100 evenementen per jaar. Alle inwoners van de MEL de kans bieden om topsportevenementen bij te wonen. De MEL organiseert al 7 jaar de "Nacht van de zwembaden", in samenwerking met 20 zwembaden uit de MEL. De MEL ontwikkelt ook sociale-begeleidingsprogramma's voor jongeren in het kader van de organisatie van grote internationale evenementen op haar grondgebied.
	Cultuur Ondersteuning van belangrijke voorzieningen van communautair belang en van evenementen van grootstedelijk belang. Stimulering van netwerkvorming en coördinatie van de door de gemeenten uitgevoerde initiatieven.
	Europa en internationale ontwikkeling/samenwerking De internationale ontwikkeling van haar economische sectoren en haar bedrijven aanmoedigen en ondersteunen. Haar aantrekkingskracht vergroten om bedrijven, investeerders, docenten, onderzoekers en studenten aan te trekken. Haar excellentieprojecten promoten, haar good practices verspreiden en tegelijkertijd zich laten inspireren door innoverende best practices Experimenteren met nieuwe vormen van internationale samenwerking en partnerschap voor een slimme, duurzame, sociale en solidaire, culturele en creatieve metropool
	Toerisme
	Hello Lille
	De archieven van de Metropool
Leefomgeving	Toegankelijkheid en handicaps Een plan voor de toegankelijkheid van het grootstedelijke grondgebied voor iedereen De Intercommunale Commissie voor Toegankelijkheid (CIA)
	Water en waterzuivering De MEL is verantwoordelijk voor de distributie van drinkwater op haar grondgebied, via twee operatoren: Iléo en Noréade. De MEL is ook verantwoordelijk voor individuele en collectieve waterzuivering, d.w.z. het verzamelen van afvalwater en de behandeling ervan voordat het in het natuurlijk milieu wordt geloosd.
	Crematorium Er zijn twee crematoria in de metropool, gevestigd in Herlies en Wattrelos.
	Aanleg van natuurgebieden De MEL ontwikkelt op haar hele grondgebied, tot in het centrum van de agglomeratie, een groot netwerk van openbare ruimten dat een natuurlijk, landschappelijk en agrarisch patrimonium van hoge kwaliteit valoriseert en beschermt.
	Openbare ruimten en wegen Onderhoud van de openbare ruimte: beheer, reparaties en preventieve maatregelen Onderhoud, renovatie en verbetering van de openbare ruimte: wegen, trottoirs, pleinen, parkeerterreinen, bewegwijzering
	Onderhoud van het patrimonium Wie onderhoudt wat? Autosnelwegen, nationale wegen en stadswegen worden aangelegd en onderhouden door de Staat. De departementale wegen vallen onder de bevoegdheid van de MEL sinds januari 2017. De straten en pleinen vallen onder de verantwoordelijkheid van de MEL. De plattelandswegen worden onderhouden door de gemeenten. De private wegen worden onderhouden door de eigenaars. De openbare verlichting en het straatmeubilair (paaltjes, banken) worden onderhouden door de steden. De kunstwerken (bruggen en voetgangersbruggen) worden onderhouden door de MEL.
	Inrichting van gedeelde ruimten